วารสารการแพทย์เภสัชกรรมเวชกรรม เจาะข่าวตลาดยา : www.medi.co.th

ยากลุ่ม CETP inhibitors กลับมาสร้างความฮือฮาอีกครั้ง เมื่อมีข้อมูลจาก 2 การศึกษาที่สำคัญของ obicetrapib ยาตัวใหม่ในกลุ่มนี้ที่กำลังอยู่ในขั้นตอนของการศึกษาทางคลินิกระยะที่ 3 แสดงให้เห็นว่า obicetrapib เมื่อใช้ตามลำพัง สามารถลด LDL-C ไขมันตัวร้าย ลงได้ถึงราวๆ 30% และลด LDL-C ลงได้เกือบ 50% เมื่อใช้ obicetrapib ร่วมกับ ezetimibe ในคนไข้ที่มีภาวะไขมันในเลือดสูงจากพันธุกรรม (heterozygous familial hypercholesterolemia หรือ HeFH) หรือมีประวัติโรคหลอดเลือดแดงแข็ง (atherosclerotic cardiovascular disease หรือ ASCVD) และมีความเสี่ยงสูงของการเกิดอุบัติการณ์ทางระบบหัวใจและหลอดเลือด (cardiovascular events หรือ CV events)เช่น กล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด การเสียชีวิตจากโรคระบบหัวใจและหลอดเลือด (cardiovascular death หรือ CV death) และโรคหลอดเลือดสมอง (stroke)

ในระหว่างการประชุมวิชาการประจำปี ครั้งที่ 93 ของสมาคมโรคหลอดเลือดแดงแห่งยุโรป (European Atherosclerosis Society หรือ EAS) ซึ่งจัดขึ้นระหว่างวันที่ 4-7 พฤษภาคม 2568 ในเมือง Glasgow, Scotland ของสหราชอาณาจักร มีการนำเสนอผลการศึกษาล่าสุดของ 2 การศึกษาทางคลินิกที่สำคัญของ obicetrapib ซึ่งเป็นยาลดไขมันชนิดรับประทานตัวใหม่ในกลุ่ม cholesteryl ester transfer protein inhibitors หรือ CETP inhibitors ได้แก่การศึกษาที่มีชื่อว่า BROADWAY และ TANDEM ซึ่งนอกจากจะได้รับการนำเสนอในงานประชุม EAS Congress ครั้งที่ 93 แล้ว BROADWAY ยังได้รับการเผยแพร่ทางเว็บไซต์ของวารสาร New England Journal of Medicine (NEJM) เมื่อวันที่ 7 พฤษภาคม 2568 อีกด้วย เช่นเดียวกับ TANDEM ที่ได้รับการเผยแพร่ทางเว็บไซต์ของวารสาร Lancet เมื่อวันที่ 7 พฤษภาคม 2568

BROADWAY เป็นการศึกษาทางคลินิกแบบ multinational, randomized, placebo-controlled, phase III trial ที่มุ่งประเมินประสิทธิภาพและความปลอดภัยของ obicetrapib ขนาด 10 mg รับประทานวันละครั้ง เปรียบเทียบกับ matching placebo เป็นเวลา 365 วัน หรือ 1 ปี ในคนไข้ HeFH หรือมีประวัติ ASCVD อายุตั้งแต่ 18 ปีขึ้นไป จำนวนทั้งสิ้น 2,530 ราย ขณะเดียวกันคนไข้เหล่านี้ยังมีระดับ low-density lipoprotein cholesterol หรือ LDL-C ซึ่งเป็นไขมันชนิดที่ให้โทษต่อร่างกายตั้งแต่ 100 mg/dL ขึ้นไปหรือมีระดับของ non–high-density lipoprotein (HDL) cholesterol หรือ non-HDL-C (ไขมันอื่นๆ ที่ไม่ใช่ HDL-C ซึ่งเป็นไขมันชนิดที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย) ตั้งแต่ 130 mg/dL ขึ้นไป ทั้งๆ ที่ส่วนใหญ่ของคนไข้เหล่านี้ (91%) ได้รับการรักษาด้วยยากลุ่ม statins ซึ่งเป็นมาตรฐานการรักษาสำหรับคนไข้ที่มีภาวะไขมันในเลือดสูง (hypercholesterolaemia) อยู่แล้วก็ตามที โดยในจำนวนนี้มีอยู่ถึง 70% ที่กำลังรักษาอยู่ด้วย high-intensity statin therapy คนไข้ถูกสุ่ม 2:1 ออกเป็น 2 กลุ่ม กลุ่มหนึ่งจำนวน 1,686 ราย ได้รับ obicetrapib 10 mg รับประทานวันละครั้ง ส่วนอีกกลุ่มหนึ่งจำนวน 844 ราย ได้รับ matching placebo เป็นเวลา 365 วัน แล้วประเมินเป้าประสงค์หลักของการศึกษา นั่นก็คือการเปลี่ยนแปลงของระดับ LDL-C จากเมื่อเริ่มต้นการศึกษาไปจนถึงวันที่ 84 ของการศึกษา

ผลการศึกษาพบว่ากลุ่มคนไข้ที่ได้รับ obicetrapib ขนาด 10 มิลลิกรัม รับประทานวันละครั้ง มี % การเปลี่ยนแปลงโดยเฉลี่ยของระดับ LDL-C จากเมื่อเริ่มต้นการศึกษาไปจนถึงวันที่ 84 ของการศึกษา อยู่ที่ -29.9% [95% confidence interval (CI), -32.1 to -27.8) เทียบกับ +2.7% (95% CI, -0.4 to +5.8) ของกลุ่มคนไข้ที่ได้รับ matching placebo ซึ่งมีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติระหว่างกลุ่มอยู่ถึงราวๆ -32.6% (p<0.001)

ขณะเดียวกันพบว่ากลุ่มคนไข้ที่ได้รับ obicetrapib ขนาด 10 mg รับประทานวันละครั้ง มีสัดส่วนของคนไข้ที่สามารถบรรลุถึงเป้าหมายของการลดระดับ LDL-C ให้ได้ต่ำกว่า 70 mg/dL, ต่ำกว่า 55 mg/dL และต่ำกว่า 40 mg/dL มากกว่าอย่างมีนัยสำคัญเมื่อเทียบกับในกลุ่มของคนไข้ที่ได้รับ matching placebo กล่าวคือ 68.4% เทียบกับ 27.5%, 51.0% เทียบกับ 8.0% และ 27.9% เทียบกับ 1.1% ตามลำดับ นอกจากนี้ ในเรื่องของ major adverse cardiovascular events หรือ MACE (ประกอบด้วย congenital heart disease death, nonfatal myocardial infarction หรือ nonfatal MI, nonfatal stroke หรือ coronary revascularization) ซึ่งเป็น exploratory endpoint ของการศึกษานี้ พบว่ามีรายงานการลดลงของ MACE 21% หลังจาก 1 ปีของการรักษาด้วย obicetrapib เทียบกับกลุ่มคนไข้ที่ได้รับ matching placebo
อย่างไรก็ตาม ในส่วนของ safety และ tolerability พบว่าโดยรวมแล้วไม่ได้มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญระหว่าง 2 กลุ่ม โดยมีรายงานของ study drug related adverse events อยู่ที่ 4.5% สำหรับกลุ่มคนไข้ที่ได้รับ obicetrapibขนาด 10 mgรับประทานวันละครั้ง และอยู่ที่ 4.6% สำหรับกลุ่มคนไข้ที่ได้รับ matching placebo โดยมี adverse events ที่ส่งผลให้คนไข้ต้องหยุดยาอยู่ที่ 4.0% สำหรับกลุ่มคนไข้ที่ได้รับ obicetrapib ขนาด 10mg รับประทานวันละครั้ง เทียบกับ 5.1% ของกลุ่มคนไข้ที่ได้รับ matching placebo

สำหรับ TANDEM เป็นการศึกษาทางคลินิกแบบ phase 3, randomized, double-blind, placebo-controlled trial ในคนไข้ที่มี HeFH อยู่แล้วหรือมีประวัติของ ASCVD หรือมีความเสี่ยงสูงของ HeFHหรือ ASCVD จำนวนทั้งสิ้น 407 ราย อายุตั้งแต่ 18 ปีขึ้นไป ที่ยังคงมีระดับ LDL-C ตั้งแต่ 70 mg/dL ขึ้นไป ทั้งๆ ที่ได้รับการรักษาด้วย maximally tolerated lipid-lowering therapy (ยากลุ่ม statins แต่ไม่รวมถึง ezetimibe) อยู่แล้วก็ตามที ทั้งนี้เพื่อมุ่งประเมินประสิทธิภาพในการลดระดับ LDL-C ของ fixed-dose combination ระหว่าง obicetrapib 10 mg และ ezetimibe 10 mg (ezetimibe เป็นยาลดไขมันในเลือดตัวแรกและตัวเดียวเท่านั้นในกลุ่ม cholesterol absorption inhibitors ที่ปัจจุบันได้รับการรับรองจาก Food and Drug Administration หรือ FDA ของสหรัฐอเมริกา) เมื่อเทียบกับ placebo หรือเมื่อเทียบกับการใช้ obicetrapib ตามลำพังหรือการใช้ ezetimibe ตามลำพัง เป็นเวลา 84 วัน โดยคนไข้ถูกสุ่ม (1:1:1:1) แบ่งออกเป็น 4 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่มที่ได้รับ placebo จำนวน 102 ราย, กลุ่มที่ได้รับ obicetrapib 10 mg เพียงลำพัง (monotherapy) จำนวน 102 ราย, กลุ่มที่ได้รับ ezetimibe 10 mg เพียงอย่างเดียว จำนวน 101 ราย และกลุ่มที่ได้รับ fixed-dose combination ของ obicetrapib 10 mg และ ezetimibe 10 mg จำนวน 102 ราย

ผลการศึกษาพบว่า fixed-dose combination of obicetrapib/ezetimibe ลดระดับ LDL-C ลงได้ 48.6% เมื่อเทียบกับ placebo, ลงได้ 27.9% เมื่อเทียบกับ ezetimibemonotherapy และลงได้ 16.8% เมื่อเทียบกับ obicetrapibmonotherapy ขณะที่ obicetrapibmonotherapy ลดระดับ LDL-C ลงได้ 31.9% เมื่อเทียบกับ placebo ส่วนในเรื่อง safety พบว่าโดยรวมแล้วมี adverse event rates ใกล้เคียงกันระหว่างกลุ่มที่ได้รับ fixed-dose combination of obicetrapib/ezetimibe (51%), กลุ่มที่ได้รับ obicetrapibmonotherapy (54%) และกลุ่มที่ได้รับ ezetimibemonotherapy (53%) เทียบกับ 37% ของกลุ่มที่ได้รับ placebo